การไทเทรต คืออะไร มีกี่ประเภท มาศึกษาทำความรู้จักกันได้เลย

สำหรับเด็ก ๆ ที่เลือกเรียนสายวิทย์ หนึ่งในความน่าสนใจของเนื้อหาซึ่งต้องมีโอกาสได้เรียนนั่นคือเรื่องของ “การไทเทรต” หลายคนอาจยังมีข้อสงสัย เกิดคำถามตามมาว่า การไทเทรด คืออะไร มีกี่ประเภท ข้อมูลจากบทความนี้จะช่วยให้ทุกคนเกิดความเข้าใจมากยิ่งขึ้น พร้อมยืนยันไม่ใช่เรื่องยากแน่นอน เป็นพื้นฐานของเด็กสายวิทย์

การไทเทรต คืออะไร?

การไทเทรต คือ ขั้นตอนการวิเคราะห์ปริมาณทางเคมีเพื่อค้นหาปริมาตรกับสารละลายมาตรฐาน (ซึ่งเป็นชนิดสารละลายที่รู้ระดับความเข้มข้นชัดเจน) เมื่อทำปฏิกิริยากับสารละลายชนิดอื่นที่รู้ปริมาตรแต่ยังไม่รู้ระดับความเข้มข้น และนำปริมาตรดังกล่าวมาใช้คำนวณหาระดับความเข้มข้นของสารละลายชนิดอื่น

ซึ่งการไทเทรตนี้หากจุดของสารที่ไทเทรตสามารถทำปฏิกิริยากันได้พอดีจะเรียกว่า จุดสมมูลหรือจุดสะเทิน (Equivalence Point) ส่วนจุดที่ อินดิเคเตอร์ (Indicator) มีการเปลี่ยนสีจะเรียกว่า จุดยุติ (End Point) หมายถึงมีการหยุดทำไทเทรต

อย่างไรก็ตามหากมีการใช้จุดอินดิเคเตอร์ ที่เหมาะสม ก็มีโอกาสทำให้จุดยุติอยู่ห่างออกไปจากจุดสมมูล และอาจส่งผลต่อความคลาดเคลื่อนที่เกิดขึ้นของการทดลองด้วย

การไทเทรต มีกี่ประเภท?

การไทเทรตสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภท ซึ่งมีความน่าสนใจแตกต่างกันออกไป ได้แก่

1. การไทเทรตกรด-เบส (Acid-Base Titration)

ถือเป็นประเภทการไทเทรดที่ถูกพูดถึงบ่อยที่สุด ซึ่งสารที่ทำปฏิกิริยากันระหว่างการไทเทรตเป็นกรดกับเบส และใช้อินดิเคเตอร์วัดค่า pH ทั่วไป

2. การไทเทรตปฏิกิริยารีดอกซ์ (Redox Titration)

สารที่ใช้จะเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชั่น (Oxidation) – รีดักชั่น (Reduction) ปกติแล้วไม่ต้องใช้อินดิเคเตอร์เพราะสารละลายสามารถเปลี่ยนสีได้เองเมื่อเกิดปฏิกิริยา

3. การไทเทรตปฏิกิริยาการเกิดสารเชิงซ้อน (Complexometric Titration)

มีสารประกอบเชิงซ้อน (Complex Compound, Coordination Compound) เกิดขึ้นขณะทำปฏิกิริยา สารที่ใช้ในการไทเทรตมักจะเป็น EDTA ส่วนอินดิเคเตอร์ที่ใช้ เช่น Eriochrome Black T เป็นต้น

การไทเทรตกรด-เบส (Acid-Base Titration)

อย่างที่บอกไปว่าการไทเทรตกรด-เบส (Acid-Base Titration) มักเป็นสิ่งที่ถูกพูดถึงมากที่สุด โดยการไทเทรตประเภทนี้จะทำระหว่างสารละลายกรด-เบส เพื่อหาปริมาณหรือความเข้มข้นของกรด-เบส วิธีคือ ใช้สารตัวอย่างมาไทเทรตเข้ากับกรด-เบสที่รู้ระดับความเข้มข้นชัดเจน จากนั้นสังเกตสีอินดิเคเตอร์ที่จะเปลี่ยนระหว่างเกิดปฏิกิริยาจนถึงจุดสมมูล ระหว่างไทเทรต pH หากเลือกอินดิเคเตอร์ที่ดีย่อมช่วยบอกจุดยุติใกล้กับจุดสมมูลด้วย

เป็นยังไงกันบ้างกับเรื่องของการไทเทรต จริง ๆ แล้วถือเป็นวิธีทดลองที่น่าสนใจมาก อยากให้ลองศึกษาเพิ่มเติมกันดู ส่วนใครมองหาคอร์สติวเคมีเพื่อการสอบเข้า สอวน. “คอร์ส สอวน. เคมีกับครูปีโป้” พร้อมช่วยให้ความตั้งใจของทุกคนสำเร็จ เนื้อหาเข้าใจง่าย สรุปไว้ให้ครบ เรียนสนุก ไม่เครียด เพิ่มโอกาสทำคะแนนได้ดังหวัง