พามาทำความรู้จักกับเรื่องของสมดุลไอออนเบื้องต้นที่น่าสนใจ

พามาทำความรู้จักกับเรื่องของสมดุลไอออนเบื้องต้นที่น่าสนใจ

สมดุลไอออนเป็นอีกเรื่องที่มีเด็ก ๆ หลายคนให้ความสนใจ และยังเป็นข้อมูลที่ช่วยต่อยอดการเรียนรู้ของตนเองได้อีกด้วย บทความนี้จึงอยากพามาศึกษาข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับเรื่องดังกล่าวเพื่อสร้างพื้นฐานพร้อมต่อยอดให้กับตนเอง ยืนยันว่าไม่ใช่เรื่องยากเกินไป ทำคนสามารถทำความเข้าใจและศึกษาในระดับลึกขึ้นได้อย่างแน่นอน

ตัวอย่างปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับสมดุลไอออน

1. สารละลายอิเล็กโทรไลต์

สารละลายอิเล็กโทรไลต์ (Electrolyte Solution) คือ ประเภทของสารที่ผ่านการละลายน้ำแล้วเกิดการแตกตัวเป็นไอออน หรือสารที่อยู่ในสภาพหลอมเหลว นำไฟฟ้าได้

• Strong Electrolyte สามารถแตกตัวได้อย่างสมบูรณ์ในน้ำ เช่น HCl HNO₃ HClO₄ NaOH KOH NH₄Cl NaCl
• Weak Electrolyte แตกตัวได้น้อยเมื่ออยู่ในน้ำ เช่น HNO₂ HClO₂ H₂ SO₃ CH₃ COOH NH₄OH BaSO₄
• Non Electrolyte ไม่แตกตัวในน้ำและไม่มีการนำไฟฟ้า เช่น ซูโครส กลูโครส

2. กรด-เบส

กรด คือ สารละลายน้ำแล้วให้ผล H⁺ แบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ได้แก่

• กรดอินทรีย์ มักประกอบด้วยหมู่ฟังก์ชัน -COOH หรือ –SOOH ภายในโมเลกุล มักพบตามธรรมชาติ
• กรดอนินทรีย์ แบ่งเป็น
  • กรดไฮโดร ประเภทกรดที่มีธาตุไฮโดรเจนกับธาตุอโลหะต่าง ๆ เช่น HCN HCI H₂S
  • กรดออกซี หรือกรดออกโซ ประเภทกรดที่มีธาตุไฮโดรเจน ออกซิเจน และธาตุอื่น เช่น HNO₃ H₂SO₄

เบส คือ สารละลายน้ำแล้วให้ผล OH^– แบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ได้แก่ 

• เบสอินทรีย์ มักประกอบด้วยหมู่ฟังก์ชัน -CH₃ -NH₂ ภายในโมเลกุล เช่น C₂H₅NH₂
• เบสอนินทรีย์ มักเกิดจากธาตุโลหะหนักผสมกับหมู่ไฮดรอกไซด์ เช่น KOH NaOH 

3. สารละลายบัฟเฟอร์ (Buffer Solution) 

สารละลายบัฟเฟอร์ คือ ประเภทของสารละลายที่ค่า PH ไม่เกิดการเปลี่ยนแปลงหากเติมกรดแก่หรือเบสแก่ลงไปแบบเจือจาง ซึ่งสามารถทำได้จาก

• กรดอ่อน+เกลือของกรดอ่อนนั้น เช่น CH₃ COOH + CH₃ COONa หรือ H₃ PO₄ + NaH₂ PO₄
• เบสอ่อน+เกลือของเบสอ่อนนั้น เช่น NH₃ + NH₄Cl

4. เกลือ

เกลือ คือ กลุ่มสารประกอบไอออนที่มีแคตไอออนและแอนไอออนถูกยึดเหนี่ยวด้วยพันธะไอออน (แรงดึงดูดไฟฟ้าสถิต) แบ่งเป็น

• เกลือสามัญ จะไม่มี H+ หรือ OH- แคตไอออนจึงเป็นธาตุโลหะหรือเทียบเท่า
• เกลือกรด มี H อะตอมในโมเลกุล จึงแตกตัวเป็นไอออนได้
• เกลือเบส มีแอนไอออน และแคตไอออน
• เกลือเชิงซ้อน มีแอนไอออนลักษณะไอออนเชิงซ้อน 

ทั้งนี้ประสิทธิภาพการละลายน้ำจึงเป็นสมบัติเฉพาะของสารแต่ละชนิด วัดค่าจากระดับความเข้มข้นของไอออนส่วนน้อยซึ่งมีการละลายเมื่ออยู่ในสารละลายอิ่มตัว และเกลือไอออนที่แตกตัวไม่สมบูรณ์จึงละลายน้ำได้เพียงเล็กน้อย จะเกิดสมดุลภายในสารละลายกลายเป็นสมดุลไอออนในลักษณะที่ต่างกัน

ส่วนเด็ก ๆ คนไหนที่วางแผนสอบเข้าค่าย สอวน. ครูปีโป้ก็มีคอร์ส สอวน. เคมี มาฝากกันแล้ว เรียนสนุก เข้าใจง่าย เนื้อหาไม่ซับซ้อน สะดวกมากกว่าเคย ตอบโจทย์ทุกคนอย่างแน่นอน